10 نکته طلایی برای کنترل هوس غذایی بعد از زایمان
دوران پس از زایمان یکی از پرتغییرترین دورههای زندگی هر زن است. بدن، ذهن و احساسات همزمان در حال بازسازیاند؛ از تغییر هورمونها گرفته تا آغاز مسئولیتهای مادرانه و تردیدها و کمبود خواب با کیفیت و استرس.
در این میان، بسیاری از مادران با پدیدهای مشترک روبهرو میشوند: هوس غذایی بعد از زایمان؛ میل شدید، ناگهانی و تکرارشونده به خوردن غذاهای خاص، معمولاً شیرین یا پرکالری.
اما چرا این اتفاق میافتد؟ چه زمانی طبیعی است و چه زمانی باید به آن توجه ویژه کرد؟
در این مقاله، از زاویهی علمی و رفتاری بررسی میکنیم که چرا بعد از زایمان میل به غذا تغییر میکند، چگونه هورمونها و احساسات در آن نقش دارند و با چه روشهایی میتوان این هوسها را بدون احساس محرومیت کنترل کرد.
چرا بعد از زایمان دچار هوس غذایی میشویم؟
هوسهای غذایی پس از زایمان فقط نتیجهی گرسنگی نیستند. این پدیده بازتابی از تغییرات گسترده در بدن، مغز و احساسات است.
درواقع، یک سازوکار طبیعی است که بدن از طریق آن میکوشد نیازهای فیزیولوژیک و روانی خود را جبران کند — نیازهایی که در ماههای بارداری و روزهای پس از زایمان دستخوش تغییر شدهاند.
این هوسها حاصل برهمخوردن تعادل میان پنج محور اصلیاند:
| محور اصلی | توضیح مختصر |
|---|---|
| ۱. نیازهای متابولیک (انرژی و مواد مغذی) | بدن پس از زایمان برای ترمیم بافتها و تولید شیر به انرژی و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. |
| ۲. وضعیت خواب و ریتم شبانهروزی | کمخوابی و بینظمی خواب موجب تغییر در هورمونهای اشتها و افزایش میل به غذاهای پرکالری میشود. |
| ۳. تغییرات شدید هورمونی | افت ناگهانی استروژن و پروژسترون باعث نوسان خلقوخو و افزایش اشتها میشود. |
| ۴. وضعیت روانی و احساسی | استرس، اضطراب و احساس مسئولیت زیاد میتوانند به تغذیهی احساسی و هوسهای غذایی منجر شوند. |
| ۵. کمبود ریزمغذیها (آهن، منیزیم، روی، B6) | کاهش این مواد در بدن موجب ارسال سیگنالهای اشتباه مغز و بروز هوسهای خاص مانند میل به شیرینی، نمک یا چربی میشود. |
در ادامه هر یک از این عوامل را بهصورت علمیتر توضیح میدهیم.
۱. نیاز بیشتر بدن به انرژی و مواد مغذی
بعد از زایمان، بدن وارد مرحلهای از ترمیم، بازسازی و تطبیق میشود. بافتهای آسیبدیده باید ترمیم شوند، ذخایر آهن و مواد معدنی که در بارداری کاهش یافتهاند باید جبران گردند و در بسیاری از زنان، انرژی لازم برای تولید شیر نیز باید تأمین شود.
مطالعات نشان دادهاند که نیاز انرژی در دوران شیردهی روزانه بین ۳۴۰ تا ۵۰۰ کیلوکالری بیشتر از قبل از بارداری است. این افزایش نیاز، همراه با کمخوابی و نوسانات قند خون، باعث میشود بدن به دنبال منابع انرژی سریع (مانند کربوهیدراتهای ساده و چربیها یا همان غذاهای شیرین و چرب) بگردد.
از دیدگاه تکاملی، مغز در چنین شرایطی، غذاهای قندی و پرکالری را پاداشدهندهتر تفسیر میکند، چون آنها سریعتر انرژی را به بدن بازمیگردانند.
بنابراین وقتی وعدههای غذایی ناکافی یا بدون ترکیب مناسب 🟢 پروتئین، 🟢 فیبر و 🟢 چربی سالم باشند، بدن بهصورت ناخودآگاه به سمت 🔴 شکلات، 🔴 بیسکویت، 🔴 نان سفید یا 🔴 غذاهای آماده کشیده میشود.
پیشنهاد برای مطالعه : دلایل بروز هوس غذایی و راههای کنترل آن در زندگی روزمره
۲. کمخوابی، خستگی و بینظمی در ساعت بدن
خواب منقطع شبانه در دوران مراقبت از نوزاد، یکی از عوامل کلیدی افزایش هوس غذایی است. کاهش کیفیت خواب باعث تغییر در هورمونهای تنظیمکنندهی اشتها میشود:
- افزایش گرلین (Ghrelin)⬅️ تحریک حس گرسنگی
- کاهش لپتین (Leptin) ⬅️ اختلال در حس سیری
این ناهماهنگیها موجب میشود حتی زمانی که بدن از نظر فیزیولوژیکی به انرژی نیاز ندارد، مغز سیگنال گرسنگی بفرستد.
علاوه بر این، بیخوابی باعث افزایش کورتیزول (هورمون استرس) میشود که نهتنها اشتها را بالا میبرد بلکه میل به غذاهای 🟠 پرکربوهیدرات و 🟠 شیرین را تشدید میکند.
درواقع، مغز در حالت خستگی به دنبال حال خوب، پاداش سریع و افزایش دوپامین است؛ همان چیزی که خوردن شیرینی، شکلات یا نوشیدنیهای قندی فراهم میکند.
این رفتار شبیه نوعی خوددرمانی عصبی کوتاهمدت است که انرژی ذهنی را برای مدت کوتاهی بالا میبرد ولی در بلندمدت چرخهی خستگی و هوس را تقویت میکند.
پیشنهاد برای مطالعه : روتین خواب سالم چطور به دست می آید؟ چند راهکار ساده
۳. تغییرات هورمونی پس از زایمان
تغییرات هورمونی بعد از زایمان یکی از مهمترین عوامل بیولوژیکی در ایجاد هوسهای غذایی است.
در هفتههای نخست، سطوح استروژن و پروژسترون — که در دوران بارداری افزایش یافته بودند — ناگهان افت میکنند. این افت، مشابه تغییرات پیش از قاعدگی، باعث تحریک اشتها و تغییر در خلقوخو میشود.
همزمان، سطح پرولاکتین (Prolactin) برای تحریک تولید شیر بالا میرود و با افزایش اکسیتوسین (Oxytocin)، سیستم پاداش مغز فعالتر میشود تا پیوند مادر و نوزاد تقویت گردد.
این ترکیب باعث افزایش حساسیت مراکز لذت و اشتیاق مغز (دوپامینرژیک) نسبت به غذاهای پاداشدهنده میشود.
به بیان ساده، مغز مادری که تازه زایمان کرده، در این دوره بهدنبال پاداش سریعتر است و غذا یکی از در دسترسترین منابع آن محسوب میشود.
حتی بدون گرسنگی واقعی، ممکن است میل شدیدی به خوردن ایجاد شود؛ نوعی «گرسنگی احساسی» که ریشه در هورمونها دارد، نه در معده.
پیشنهاد برای مطالعه : هورمونها و هوس غذایی: چگونه با تعادل هورمونی ولع خوردن را کنترل کنیم؟
۴. استرس، اضطراب و تغذیهی احساسی
دورهی پس از زایمان معمولاً با افزایش 🟣 استرس، 🟣 اضطراب، 🟣 احساس مسئولیت سنگین و گاهی 🟣 افسردگی خفیف پس از زایمان (Baby Blues) همراه است.
در چنین شرایطی، بدن بهصورت طبیعی به دنبال تسکین میگردد و خوردن تبدیل به ابزار آرامش موقت میشود.
زمانی که مغز درگیر نگرانی یا خستگی است، غذاهای خاص — بهویژه شیرین یا پرچرب — باعث افزایش دوپامین و سروتونین در مدت کوتاهی میشوند.
این افزایش، حس آرامش موقتی ایجاد میکند؛ اما چون اثر آن زود از بین میرود، میل به تکرار رفتار بالا میرود. این چرخه، همان چیزی است که در تغذیهی احساسی (Emotional Eating) دیده میشود.
بهمرور، مغز میان «استرس» و «غذا» پیوند شرطی میسازد: هر بار اضطراب بالا میرود، میل به خوردن هم بلافاصله فعال میشود. برای شکستن این چرخه، آگاهی از الگو و استفاده از تکنیکهای درمانکننده مانند NNBt ضروری است.
۵. کمبود ریزمغذیها مثل آهن، منیزیم و روی
در دوران بارداری و زایمان، بخش قابلتوجهی از ذخایر ریزمغذیهای بدن مادر — بهویژه 🔴 آهن، 🔴 منیزیم، 🔴 روی و 🔴 ویتامین B6 — صرف رشد و تغذیهی جنین و سپس نوزاد میشود.
این مواد نهتنها در متابولیسم انرژی، بلکه در تنظیم خلقوخو و عملکرد سیستم عصبی نقش حیاتی دارند.
- کمبود آهن ⬅️ احساس خستگی و تمایل به غذاهای پرانرژی، گوشتی یا چرب
- کمبود منیزیم ⬅️ افزایش میل به شکلات و کربوهیدراتهای شیرین
- کمبود روی ⬅️ افزایش تمایل به غذاهای شور، پرادویه یا تند
این کمبودها اگر جبران نشوند، باعث میشوند مغز سیگنالهای اشتباه به شکل هوس غذایی ارسال کند. درواقع، مغز بهدنبال مادهی مغذی خاصی است، اما پیام را بهصورت میل به طعم یا بافت خاص (مثلاً شیرینی یا نمک) ترجمه میکند. بنابراین، هوسها نه نشانهی ضعف اراده بلکه نشانهی تغییراتی واقعی در بدن هستند.
پیشنهاد برای مطالعه : چه ویتامینها و مواد معدنی در کاهش هوس غذایی یا Food craving مؤثرند؟
هوس غذایی بعد از زایمان تا چه حد طبیعی است؟

هوس غذایی بعد از زایمان تا حدی پدیدهای طبیعی و فیزیولوژیک است و بخشی از فرآیند بازگشت بدن به تعادل محسوب میشود.
همانطور که در دوران بارداری بدن برای تأمین انرژی و رشد جنین دچار تغییرات میشود، در دوران پس از زایمان نیز نیاز به تنظیم مجدد دارد — از سطح هورمونها گرفته تا ذخایر تغذیهای و عملکرد سیستم عصبی.
بنابراین وجود هوس غذایی در این دوره بهتنهایی نشانهی مشکل نیست؛ بلکه نشان میدهد بدن در حال تطبیق با وضعیت جدید است.
اما نکتهی مهم این است که بین هوس طبیعی و هوس ناسالم یا اختلالگونه، مرزی ظریف وجود دارد که آگاهی از آن میتواند از بروز مشکلات تغذیهای، وزنی یا خلقی جلوگیری کند.
نشانههای هوس طبیعی و گذرا
هوسهای طبیعی پس از زایمان معمولاً موقتی، پیشبینیپذیر و قابلکنترل هستند. در واقع، این نوع میل به غذا بیشتر پاسخی است به نیاز واقعی بدن به انرژی یا آرامش، نه واکنشی وسواسی. برخی از نشانههای آن عبارتاند از:
✔️ گاهی در طول روز احساس میل شدید به غذاهای خاص دارید، اما با خوردن یک وعدهی کامل و مغذی کاهش مییابد.
✔️ این احساس معمولاً بعد از چند دقیقه یا پس از خواب و استراحت فروکش میکند.
✔️ بهندرت باعث پرخوری یا احساس گناه میشود.
✔️ بیشتر در زمانهایی بروز میکند که خستهاید، خواب کافی نداشتهاید یا درگیر استرس هستید.
✔️ با ایجاد تعادل در وعدههای غذایی (مثلاً افزودن پروتئین، فیبر و چربی سالم) شدت آن کمتر میشود.
در واقع، هوس طبیعی نقش هشداردهنده دارد — پیامی از بدن که میگوید: «به من سوخت بهتری بده، مراقبم باش.» در این حالت، با انتخاب آگاهانهی غذا و زمانبندی مناسب، این میل بهتدریج کاهش پیدا میکند.
پیشنهاد برای مطالعه : نقش پروتئین در کاهش هوسهای غذایی: چه بخوریم؟
چه زمانی هوسها دیگر طبیعی نیستند؟
اگر هوسها از حالت طبیعی خارج شوند، بهجای بازتاب نیاز بدن، تبدیل به رفتار تکراری و وسواسی میشوند. در چنین شرایطی، مغز بهجای شنیدن سیگنال واقعی بدن، به دنبال پاداش فوری از طریق غذا میگردد. نشانههای هشداردهنده عبارتاند از:
❌ هوسها دائمی، کنترلناپذیر یا وسواسگونه هستند و تقریباً هر روز تکرار میشوند.
❌ میل شدید به خوردن حتی زمانی وجود دارد که سیر هستید یا تازه غذا خوردهاید.
❌ خوردن بهدنبال احساسات منفی مانند اضطراب، تنهایی، خشم یا خستگی اتفاق میافتد.
❌ پرخوری مکرر، افزایش سریع وزن یا احساس پشیمانی پس از خوردن را تجربه میکنید.
❌ همراه با علائمی مانند کمخونی، ریزش مو، ضعف عضلانی، خستگی مفرط یا افسردگی است — نشانههایی که میتوانند حاکی از کمبودهای تغذیهای یا اختلالات هورمونی باشند.
در چنین مواردی، توصیه میشود حتماً با متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید تا علت اصلی مشخص شود؛ چراکه گاهی پشت این هوسها، مشکلات پنهانی مثل کمبود آهن یا منیزیم، مقاومت به انسولین، اختلال تیروئید یا افسردگی پس از زایمان قرار دارد.
پس از شناسایی علت یا علل هم به دنبال روشهای صحیح درمان هوسهای غذایی باشید.
به یاد داشته باشید: هوس غذایی مداوم، زبان بدن شماست برای بیان مشکلی که شنیده نشده است.
تفاوت هوسهای دوران بارداری و بعد از زایمان

اگرچه بسیاری از زنان در دوران بارداری و بعد از زایمان هر دو نوع هوسهای غذایی را تجربه میکنند، اما ریشه و مکانیزم بروز آنها در این دو دوره متفاوت است.
در دوران بارداری، محرک اصلی بیشتر نوسانات سریع هورمونها و تغییرات در حس چشایی و بویایی است؛ اما پس از زایمان، ترکیب پیچیدهای از تغییرات عصبی، نیازهای انرژی و مسیرهای پاداش مغز نقش تعیینکننده دارند.
شناخت تفاوت این دو، به مادران کمک میکند تا نسبت به نیازهای بدن خود آگاهتر شوند و از تفسیر اشتباه سیگنالهای طبیعی بدن به عنوان «ضعف اراده» پرهیز کنند.
تغییر در مسیرهای دوپامینی مغز پس از زایمان
در دوران بارداری، بسیاری از زنان تغییراتی در حس طعم، بو و ترجیحات غذایی تجربه میکنند؛ این موضوع ناشی از افزایش یا کاهش ناگهانی هورمونهایی مانند استروژن و hCG است. به همین دلیل میل شدید به غذاهای خاص، مثل ترشی، مرکبات یا شیرینی، در این دوران شایع است.
اما پس از زایمان، تمرکز از تغییرات هورمونی به تغییرات عصبی و پاداشمحور منتقل میشود. در این مرحله، مغز مادر تازهزایمانکرده درگیر تغییرات مسیرهای دوپامینی است — همان مسیرهایی که با لذت، اشتیاق و رفتارهای پاداشمحور ارتباط دارند.
دوپامین، بهعنوان «مولکول اشتیاق»، در این دوران دچار نوسان میشود: از یکسو برای تقویت رفتار مراقبتی از نوزاد فعال میشود و از سوی دیگر، در اثر کمخوابی، استرس و کمبود انرژی دچار افت میگردد. این افت موقت دوپامین باعث میشود مغز برای جبران، به دنبال منابع سریع پاداش بگردد — مثل شیرینی، شکلات یا نوشیدنیهای کافئیندار.
نقش شیردهی و پرولاکتین در احساس گرسنگی
در دوران شیردهی، یکی از مهمترین هورمونها پرولاکتین (Prolactin) است که مسئول تحریک تولید شیر در غدد پستانی است.
سطح بالای پرولاکتین، علاوه بر نقش فیزیولوژیک، اثر مستقیم بر مراکز تنظیم اشتها در هیپوتالاموس دارد و باعث افزایش حس گرسنگی میشود.
این مکانیسم از نظر زیستی کاملاً منطقی است؛ زیرا بدن مادر باید اطمینان حاصل کند که کالری و مواد مغذی کافی برای تولید شیر فراهم است.
همزمان، هورمون اکسیتوسین (Oxytocin) که هنگام شیردهی ترشح میشود، 🟢 موجب احساس آرامش، 🟢 اتصال عاطفی با نوزاد و 🟢 گاهی کاهش اضطراب میشود.
این هماهنگی ظریف میان دو هورمون پرولاکتین و اکسیتوسین ممکن است در اثر خستگی یا استرس برهم بخورد و موجب تغییر در اشتهای مادر شود.
به همین دلیل، بسیاری از مادران شیرده در ماههای اول، اشتها و هوسهای غذایی بیشتری نسبت به دوران بارداری تجربه میکنند.
۱۰ نکته طلایی برای کنترل هوس غذایی بعد از زایمان
1️⃣ تنظیم وعدهها و دریافت پروتئین کافی
وعدههای غذایی منظم و ترکیبشده با پروتئین، چربی سالم و فیبر، قند خون را در محدودهی ثابت نگه میدارند و مانع از افتهای ناگهانی میشوند که باعث هوس شدید میگردند.
پروتئین باعث ترشح هورمونهای سیری مانند GLP-1 و پپتید YY میشود و از افزایش سریع قند خون و ترشح مکرر انسولین جلوگیری میکند.
به همین دلیل، حتی اگر در دوران شیردهی نیاز به انرژی بالاتری دارید، بهتر است وعدههای اصلی را کامل و متعادل نگه دارید و در صورت نیاز، از میانوعدههای مغذی و کنترلشده استفاده کنید؛ میانوعدههایی که قند خون را ناگهانی بالا نمیبرند و به تأمین مواد مغذی موردنیاز بدن و تولید شیر کمک میکنند.
مثال
- صبحانه: دو تخممرغ + نان سبوسدار + آووکادو
- ناهار: مرغ یا ماهی + بشقاب سبزیجات نشاستهای و غیرنشاستهای + روغن زیتون
- شام: سوپ مقوی حاوی پروتئین و انواع سبزیجات
مثال میانوعدههای مناسب برای دوران شیردهی

- ماست یونانی با چند عدد بادام یا گردو
- یک عدد سیب یا گلابی با کرهی بادامزمینی بدون افزودنی
- برش نان سبوسدار با پنیر و چند برش آووکادو
- تخممرغ آبپز با چند برش خیار یا سبزی تازه
- اسموتی خانگی با شیر، جو دوسر، دانه چیا و دارچین
2️⃣ خواب و استراحت متناسب با ریتم بدن
در این دوران، حتی چرتهای کوتاه ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای میتوانند اثر چشمگیری در کاهش میل به شیرینی داشته باشند.
یادتان باشد: هر ساعت خواب جبرانشده، میتواند معادل یک وعدهی غذایی سالم و متعادل اثرگذار باشد
3️⃣ درمان جامع هوسها با ابزارهای NNBt
در روش NNBt، هدف سرکوب هوس نیست، بلکه درمان ریشهای آن است تا اثر بلندمدت بر سلامتی شما ایجاد شود.
4️⃣ جایگزینهای هوشمند برای میانوعدههای پرکالری
اگر میل به خوردن هلههوله و تنقلات دارید، نسخههای سالمتر را انتخاب کنید:
✅ شکلات تلخ ۸۵٪ (به مقدار کنترلشده)
✅ ماست یونانی با دارچین و تکههای سیب
✅ مغزها و دانهها
✅ میوه خشک بدون شکر افزوده (به مقدار کنترلشده)
این گزینهها علاوه بر طعم دلپذیر، فیبر و چربیهای مفید دارند و قند خون را ثابتتر نگه میدارند.
5️⃣ مصرف آب و مایعات کافی
تشنگی و کمآبی در بسیاری از موارد با گرسنگی اشتباه گرفته میشود.
مصرف منظم آب، دمنوشهای بیضرر و بدون شکر و حتی آب با افزودن یک برش لیمو، پرتقال یا خیار میتواند شدت هوس را کاهش دهد.
در دوران شیردهی، نیاز به مایعات بیشتر است؛ حدود ۲.۵ تا ۳ لیتر در روز بسته به شرایط فردی توصیه میشود.
6️⃣ دریافت کافی منیزیم، آهن و روی
رفع کمبود ریزمغذیها از طریق رژیم غذایی و یا مکمل، زیر نظر پزشک، میتواند در کنترل میل فیزیولوژیک به غذاهای خاص تأثیرگذار باشد.
پیشنهاد برای مطالعه : کدام ویتامینها و مواد معدنی در کنترل هوس غذایی، افزایش انرژی و رسیدن به تناسب اندام مؤثرند؟
7️⃣ محدود کردن شکر پنهان در غذاهای فرآوریشده
شکر فقط در شیرینی و نوشابه نیست؛ در بسیاری از غذاهای صنعتی مثل 🔴 ماستهای طعمدار، 🔴 سسها، 🔴 گرانولا و 🔴 نوشیدنیهای «سلامتمحور» نیز وجود دارد.
حذف تدریجی این قندهای پنهان باعث کاهش تحریک سیستم دوپامینی مغز و بازگشت تدریجی حس طعم طبیعی میشود.
ضمناً بهمرور، ذائقهتان به طعمهای طبیعیتر عادت میکند و میل به خوراکیهای شیرین کاهش مییابد.
8️⃣ ورزش سبک و منظم
ورزشهای ملایم مثل پیادهروی یا یوگای پس از زایمان با افزایش اندورفین، میل به خوردن احساسی را کاهش میدهند.
فعالیت فیزیکی، حتی در حد ۲۰ دقیقه پیادهروی روزانه، ترشح اندورفین را افزایش میدهد و به تنظیم خلق و کنترل اشتها کمک میکند.
یوگای مخصوص دوران پس از زایمان (با اجازهی پزشک) یا تمرینات کششی ملایم نهتنها جسم، بلکه ذهن را هم آرامتر میکند.
ورزش میتواند جایگزین طبیعی و قدرتمندِ «پاداش فوری» باشد که بدن در قالب غذا طلب میکند.
پیشنهاد برای مطالعه : چقدر پیادهروی کنیم تا لاغر شویم و قلب سالمتری داشته باشیم؟
9️⃣ دریافت حمایت عاطفی و اجتماعی
احساس تنهایی یا استرس مداوم میتواند محرک پرخوری یا هوسهای غذایی شود.
صحبت با همسر، خانواده، دوستان یا گروههای حمایت از مادرانی که بهتازگی زایمان کردهاند، سطح اضطراب را کاهش میدهد و احساس کنترل و امنیت روانی را بازمیگرداند.
بهیاد داشته باشید که سلامت روان و سلامت تغذیه دو روی یک سکهاند.
پیشنهاد برای مطالعه : تکنیکهای ذهنآگاهی و آرامسازی برای درمان هوسهای غذایی
🔟 خودشفقتی و حذف احساس گناه
مهمترین بخش درمان هوسها، تغییر رابطهی شما با خودتان است.
بدن شما در حال ترمیم است، نه رقابت.
احساس گناه پس از خوردن، چرخهی اضطراب و پرخوری را تقویت میکند.
با مهربانی، بخشش و آگاهی رفتار کنید؛ هر وعدهی غذایی را فرصتی برای مراقبت از خود بدانید، نه آزمونی برای کنترل یا شکست.

جمعبندی | بازگشت به تعادل بدون محرومیت
هوس غذایی بعد از زایمان پدیدهای رایج و چندوجهی است که ریشه در نیازهای واقعی بدن، تغییرات هورمونی و احساسات دارد.
کلید بازگشت به تعادل، «مبارزه» با بدن نیست، بلکه درک و درمان متناسب با شرایط است.
💛 بهجای محرومسازی، تغذیهی آگاهانه را تمرین کنید.
🧡 بهجای سرزنش، مهربانی و مراقبت از خودتان را جایگزین کنید.
❤️ و بهجای عجله برای بازگشت به وزن قبل از بارداری، روی بازگشت به احساس درونیِ سلامتی و تعادل تمرکز کنید و از روشهای صحیح و معتبر برای درمان بلندمدت هوسهای غذایی کمک بگیرید.
درباره دکتر نهال حبیبی
دکتر نهال حبیبی استاد دانشگاه آدلاید، دارای دو فوقدکترا در حوزههای تغذیه و تصمیمگیریهای سلامت است و عضو نهادهای علمی معتبر بینالمللی میباشد که با بیش از ۱۳ سال تجربه و تحقیق و تدریس، در حوزه تغذیه، رژیمدرمانی، ورزش، لایفاستایل و نوروساینس به افراد زیادی کمک کرده تا سبک زندگی سالم، هدفمند و پایدار بسازند. رزومه دکتر نهال حبیبی
نوشتههای بیشتر از دکتر نهال حبیبی
دیدگاهتان را بنویسید