غذا های فرآوری شده و فوق فرآوری شده و تاثیر آنها بر سلامتی

آیا می دانستید بسیاری از خوراکی هایی که روزانه مصرف می کنیم، غذا های فرآوری شده یا حتی فوق فرآوری شده هستند؟ این غذا ها به دلیل طعم جذاب و راحتی در مصرف، محبوب شده اند، اما مصرف زیاد آن ها می تواند به سلامتی آسیب برساند. اگر می خواهید بدون گرفتن یک رژیم سخت، انتخاب های غذایی بهتری داشته باشید، این مقاله مخصوص شماست! در ادامه یاد می گیرید که این نوع غذا ها چه هستند، چرا باید مراقب مصرفشان باشید و چطور می توانید مصرف آن ها را کاهش دهید.
غذا های فرآوری شده چیستند؟
غذا های فرآوری شده (Processed Foods) خوراکی هایی هستند که برای افزایش ماندگاری، بهبود طعم یا آماده شدن سریع تر، دستخوش تغییراتی شده اند. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشند :
- پخت
- کنسرو کردن
- انجماد
- یا بسته بندی
برخی از این غذا ها، به ویژه اگر بدون افزودنی های ناسالم باشند، می توانند بخشی از یک رژیم متعادل باشند.
نمونه هایی از غذا های فرآوری شده که می توانند سالم باشند:
سبزیجات و میوه های کنسروی (بدون شکر و نمک اضافه) | ماهی یا گوشت منجمد (در صورتی که مواد افزودنی نداشته باشد) |
نان های سنتی ساده مانند سنگک و بربری | شیر پاستوریزه (که فقط برای از بین بردن باکتری های مضر حرارت دیده است) |
◀ این غذا ها در حد متعادل مشکلی ایجاد نمی کنند، اما همیشه بهتر است آن ها را با غذا های تازه جایگزین کنید.
غذا های فوق فرآوری شده: چرا باید کمتر بخوریم؟
غذا های فوق فرآوری شده (Ultra-Processed Foods) علاوه بر اینکه فرآوری شده اند، حاوی مواد شیمیایی و افزودنی های مصنوعی هستند. این مواد برای بهبود طعم، افزایش ماندگاری و ایجاد بافت خاص اضافه می شوند، اما اغلب تأثیرات منفی بر سلامت دارند.
مواد افزودنی که در غذا های فوق فرآوری شده پیدا می شوند:
🟡 شیرین کننده های مصنوعی مانند آسپارتام و سوکرالوز که ممکن است بر متابولیسم بدن تأثیر بگذارند.
🟡 طعم دهنده های مصنوعی مانند مونو سدیم گلوتامات (MSG) که باعث افزایش اشتها می شود.

🟡 نگهدارنده ها مانند نیتریت سدیم و بنزوات سدیم که برخی از آن ها به مشکلات سلامتی مرتبط شده اند.
🟡 چربی های ترانس که باعث افزایش التهاب و مشکلات قلبی می شوند.
🟡 رنگ های خوراکی مصنوعی مانند تارترازین (E102) که می توانند حساسیت زا باشند.
🟡 شربت ذرت با فروکتوز بالا که با چاقی و دیابت در ارتباط است.
نمونه هایی از غذا های فوق فرآوری شده:
نوشابه ها و نوشیدنی های انرژی زا که سرشار از شکر و اسید های مصنوعی هستند. |
چیپس و اسنک های بسته بندی شده که پر از نمک، روغن های ناسالم و طعم دهنده های شیمیایی هستند. |
بیسکویت ها و کیک های صنعتی که مقدار زیادی شکر، چربی و مواد نگهدارنده دارند. |
سوسیس و کالباس که حاوی مواد نگهدارنده شیمیایی مانند نیتریت سدیم هستند. |
آبمیوه های صنعتی که ممکن است با قند های افزودنی شیرین شده باشند. |
◀ مصرف زیاد این غذا ها می تواند خطر بیماری هایی مانند چاقی، دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی و حتی برخی سرطان ها را افزایش دهد.
چگونه مصرف غذا های فوق فرآوری شده را کم کنیم؟
✅ خرید آگاهانه داشته باشید
- همیشه با لیست خرید به فروشگاه بروید و از خرید غذا های ناسالم خودداری کنید.
- قبل از خرید غذا بخورید تا هنگام انتخاب تحت تأثیر گرسنگی قرار نگیرید.
- روی خرید غذا های تازه مثل سبزیجات، میوه ها، حبوبات و گوشت های تازه تمرکز کنید.
✅ برچسب مواد غذایی را بخوانید
- اگر لیست مواد تشکیل دهنده یک محصول طولانی و پر از نام های ناآشنا است، احتمالاً فوق فرآوری شده است.
- به دنبال ترکیباتی مانند “شربت فروکتوز ذرت”، “چربی ترانس” یا “نگهدارنده های مصنوعی” باشید و از آن ها اجتناب کنید.
شاید برایتان جالب باشد : کنترل پرخوری با شناخت مثلث پرخوری
✅ غذای خانگی را جایگزین کنید
- به جای خرید اسنک های صنعتی، از میوه های تازه، مغز ها، ماست طبیعی یا ذرت بوداده استفاده کنید.
- به جای خرید سس های صنعتی، سس خانگی تهیه کنید تا از مواد افزودنی مصنوعی دور بمانید.
- برای داشتن یک رژیم سالم تر، خودتان نان و غذا های ساده بپزید.
✅ درباره افزودنی ها بیشتر یاد بگیرید
- بدانید که مواد شیمیایی موجود در غذا ها چگونه روی بدن تأثیر می گذارند.
- از منابع معتبر برای تحقیق درباره تأثیر مواد نگهدارنده، طعم دهنده ها و رنگ های مصنوعی بر سلامت خود استفاده کنید.
✅ تدریجی تغییر کنید
- تغییر ناگهانی رژیم غذایی ممکن است سخت باشد، پس کمکم غذا های سالم را جایگزین کنید.
- اگر عادت دارید هر روز چیپس بخورید، می توانید ابتدا مقدار آن را کاهش دهید و به جای آن از تنقلات سالم تر استفاده کنید.
نتیجه گیری: انتخاب های کوچک، تغییرات بزرگ
حذف کامل غذا های فرآوری شده و فوق فرآوری شده ممکن است سخت باشد، اما می توانید با کاهش مصرف آن ها و انتخاب غذا های طبیعی تر، سالم تر زندگی کنید. هر قدمی که برای جایگزین کردن این غذا ها با خوراکی های تازه و مغذی بردارید، به بهبود سلامت شما کمک می کند. با رعایت این نکات، بدن خود را از مواد مضر دور نگه دارید و احساس بهتری داشته باشید!
درباره دکتر نهال حبیبی
دکتر نهال حبیبی استاد دانشگاه آدلاید، دارای دو فوقدکترا در حوزههای تغذیه و تصمیمگیریهای سلامت است و عضو نهادهای علمی معتبر بینالمللی میباشد که با بیش از ۱۳ سال تجربه و تحقیق و تدریس، در حوزه تغذیه، رژیمدرمانی، ورزش، لایفاستایل و نوروساینس به افراد زیادی کمک کرده تا سبک زندگی سالم، هدفمند و پایدار بسازند. رزومه دکتر نهال حبیبی
نوشتههای بیشتر از دکتر نهال حبیبی
دیدگاهتان را بنویسید